13 jun
Fight your own mind!
Voor het geval dat de wereld toch niet alleen uit blije en vredelievende mensen zou bestaan. Achteraf was de keuze voor jiujitsu een gouden greep. Ik leerde niet alleen mezelf te verdedigen maar kwam ook voor het eerst in contact met een levensfilosofie die me enorm aansprak.
We leerden over respect voor onze tegenstander. We leerden over rustig in het hier en nu zijn. We leerden onze eigen kracht en conditie te ontwikkelen. Maar bovenal leerden we gebruik te maken van de kracht van onze tegenstander. Mijn leraar kon dit als de beste. Het was een kleine, wat oudere man. Ik stak als zestienjarige al een kop boven hem uit en was waarschijnlijk een stuk fitter en sterker dan hij was. Als ik op hem afrende en hem probeerde in mijn greep te krijgen had ik daar echter niets aan. Soms zette hij simpel een stap opzij. Soms paste hij een eenvoudige greep toe. Het resultaat was in elk geval altijd hetzelfde. Hij stond nog rustig rechtop en ik lag uitgeput op de mat. Mijn lengte en kracht werden op de een of andere manier tegen mij gebruikt.
Inmiddels coach en train ik veel mensen in het vergroten van hun geluk en bevlogenheid. Een belangrijk onderdeel van het vergroten van je geluk is in mijn bescheiden opinie het weerstaan van een aantal contraproductieve mechanismen van je brein.
Ons brein heeft namelijk een aantal onprettige mechanismen die ons geluk in de weg zitten. Het is van nature gericht op ‘wat er allemaal mis kan gaan’. Ooit was dit ons zeer behulpzaam. In de oertijd was het belangrijk om je bewust te zijn van gevaar. Immers, veel situaties gingen over leven en dood. Op dit moment in de menselijke ontwikkeling zit deze neiging van ons brein ons echter vaker in de weg dan dat het ons helpt. Het zorgt ervoor dat we soms piekeren of op momenten pessimistisch kunnen zijn. Om gelukkig te zijn is een optimistische kijk echter bewezen van groot belang.
Om gelukkig te zijn is het ook belangrijk om je bewust te zijn van alle mooie dingen in je leven en werk. Om ouderwets dankbaar te zijn. Ook hier is ons brein niet altijd onze beste vriend. Als er iets goeds gebeurt in ons leven, als we bijvoorbeeld een kind krijgen, gaan verhuizen naar een mooier huis of een salarisverhoging krijgen, vergroot dat ons geluksgevoel. Na een aantal maanden zijn we hier echter alweer aan gewend, daalt ons geluksgevoel naar het oude niveau en moeten we opnieuw op zoek naar iets nieuws om gelukkig te worden of te blijven. Ons brein ziet simpelweg niet meer ‘wat we hebben’. Hedonistische adaptie noemen psychologen dat.
Om gelukkig te zijn moeten we dus vaak dingen doen en denken die niet vanzelf gaan. We moeten tegen onze menselijke natuur in gaan, een gevecht met ons brein leveren. De meesten van ons weten dit wel en proberen dit ook. We proberen positief te denken en te zien wat we hebben. Toch verliezen we vaak de strijd met ons brein. De negatieve gedachten razen gewoon door en we blijven druk met dingen nastreven in plaats van gelukkig te zijn met wat we hebben.
Toen ik een aantal jaar geleden een ACT-opleiding (Acceptance & Commitment Therapy) deed werd ik weer herinnerd aan de wijze lessen die ik leerde toen ik ‘op’ jiujitsu zat. ACT is een derde generatie cognitieve gedragstherapie die ervan uitgaat dat het brein niet te disciplineren is. De grondleggers van ACT zeggen dat het simpelweg niet mogelijk is om je negatieve gedachten te veranderen in positieve gedachten. Zij stellen dat het effectiever is om een andere relatie met je gedachten aan te gaan. Een relatie waarin je je gedachten minder serieus neemt. Daar zijn allemaal leuke en eenvoudige technieken voor. Door je brein een naam te geven bijvoorbeeld. Of door je meest irritante gedachten op de melodie van ‘Sesamstraat’ te zingen. Als je je brein minder serieus neemt hoef je er niet naar te luisteren. Je hoeft er echter ook geen weerstand meer aan te bieden! Het gevecht wordt dan meer een jiujitsu oefening.
ACT heeft mijn gevecht met mijn brein naar een ander niveau getild. Het heeft me geleerd te accepteren dat mijn brein soms negatief en destructief is en dat ik het zijn goddelijke gang kan laten gaan. Ondertussen doe ik gewoon rustig wat ík belangrijk vind. Net als wat mijn jiujitsu leraar deed als ik fanatiek op hem afrende.