NIEUWS & INSPIRATIE

Memento carorum mori

Stress en burnout zijn al jaren mijn specialisme. Toch is het me 13 jaar geleden gelukt om zelf een burn-out te krijgen. Ik ben daarmee het levende bewijs dat we allemaal stiekem denken dat een burnout onszelf niet zal overkomen. Dat het iets is voor zeurpieten en zwakkelingen of juist voor perfectionisten en werkverslaafden. Over alle persoonlijke lessen van deze burnout zou ik een boek vol kunnen schrijven maar als ik de belangrijkste zou moeten samenvatten is het de volgende: Je kunt je tijd maar één keer uitgeven dus kies en doe wat voor jou het belangrijkst is. Ik ben na mijn burn-out best bedreven geraakt in het zorgen voor mezelf en regisseren van mijn tijd.

Toen mijn vader jaren later ziek werd en mijn zus en ik mantelzorger werden, vond ik dat ineens lastiger. Mantelzorg kost natuurlijk tijd dus eigenlijk moest ik activiteiten schrappen om te zorgen dat ik niet overbelast zou raken. Omdat het onduidelijk was hoelang mijn zorgtaken zouden duren én omdat ik nog steeds iemand ben die alles uit haar leven wil halen deed ik dit niet en liet ik mijn ‘normale’ leven gewoon doordenderen. Ik wilde absoluut niet dat mijn kinderen, werk of sociale leven zouden lijden onder mijn zorg voor mijn vader. 
 
Het voelde alsof ik hiermee de les van mijn burn-out toepaste, alsof ik voor mezelf zorgde, maar eigenlijk maakte ik weer dezelfde fouten. Ik vergat de ultieme consequentie te aanvaarden van het feit dat mantelzorg tijd kost. Ik vergat keuzes te maken en prioriteiten te stellen en raakte weer overbelast. Als ik mijn agenda erop na sla zie ik in de laatste maanden voor de dood van mijn vader, naast een fulltime werkweek en alle zorgtaken, ontelbare etentjes met vrienden, een weekend Berlijn met mijn geliefde en een vakantie naar Italië en een weekend Pinkpop met onze kinderen. Allemaal tijd die ik niet met mijn vader heb doorgebracht maar ook niet heb uitgerust. Ik heb dus eigenlijk voor ons beide niet goed gezorgd. 
 
Toen mijn vader in de herfst van dat drukke jaar toch nog plotseling overleed werd ik overvallen door spijt en schuldgevoel. Ik was blind voor de ontelbare momenten die we samen waren geweest, voor alles dat ik voor hem heb gedaan. Ik dacht alleen nog maar aan de momenten dat ik er niet was geweest. Als ik had geweten dat dit zijn laatste jaar was geweest dan had ik het allemaal heel anders gedaan. Dan had ik hem in huis genomen en had ik elk vrij ogenblik met hem doorgebracht. Die etentjes en reisjes hadden kunnen wachten. Maar juist omdat ik níet wist hoelang het zou duren kon ik dat niet, bleef ik mijn normale leven doorleven.
 
Dus lieve mantelzorger, ben jij op dit moment bezig met het balanceren tussen de zorg voor een ander en je eigen leven: heel goed bezig maar denk eraan dat je geliefde er op een dag niet meer is. Dat er dan niets meer gedaan en gezegd kan worden. Dat er enkel stilte overblijft. Denk eraan dat schuldgevoel een rouwfase is. Neem dat mee in de keuzes die je nu maakt. Zorg niet alleen voor je huidige zelf maar ook voor je toekomstige rouwende zelf. Zorg dat je nu niet overbelast raakt maar straks ook geen spijt krijgt.
 
Ik kon deze harde les zelf helaas meteen in de praktijk brengen. De eerste kerst zonder mijn vader hoestte mijn fitte onverwoestbare moeder, die in onze ogen honderd zou worden, plotseling bloed op. Een maand later werd zij gediagnosticeerd met dezelfde vorm van longkanker als mijn vader vijf jaar eerder. Terwijl de arts praatte over het behandeltraject keken mijn zusje en ik elkaar alleen maar aan. Alles dat net achter ons lag, maar nu ook weer voor ons bleek te liggen, wisselden we uit in die ene blik. Weer al die ziekenhuisbezoekjes, weer onze telefoon ‘s nachts aanhouden, weer de aftakeling moeten aanzien van iemand die je liefhebt, weer bang zijn, weer hopen en ultimo weer verliezen. 
Het enige verschil was dat we nu wisten hoe we ons aan de andere kant van het verlies zouden voelen en dat maakte alles toch heel anders. Dus als jij ook mantelzorger bent… memento carorum mori: onthoud dat je geliefde zal sterven.